تفسیر سوره حمد 30

💐 "مالک یوم الدین"

💐 ارتباط با آیات پیشین

ادامه بحث ارتباط این آیه شریفه با آیات سابق سوره مبارکه حمد :

🌟 سوّم :

شاید ترتیب اسماء «ربّ»، «الرحمن»، «الرحیم» و «مالک» اشاره مختصری به مراتب و منازل اصلی سیر تکاملی انسان از نشئه مادی دنیا تا کمال انقطاع الی الله باشد. انسان از همان ابتدای سیر به سمت کمال، تحت تربیت تدریجی «ربّ العالمین» است. به لطف این تربیت الهی، در منزل اوّل رحمت ساری الهی را با اعطای وجود در همه هستی مشاهده خواهد کرد (الرحمن). در ادامه رحمت خاصّ الهی را با اعطای کمال درخواهد یافت (الرحیم) و سپس مالکیّت حقیقی و مطلق الهی را نسبت به همه هستی به عیان خواهد دید (المالک) و به مقام فناء خواهد رسید.

🌟 چهارم :

ابتدای سوره مبارکه با تاکید بر ربوبیّت و رحمت الهی، رجاء و امید به نعمت‌های الهی را تقویت کرده و در این آیه شریفه با اشاره به سلطنت و قهاریّت الهی در روز جزاء، خوف از عقاب و غضب الهی را القاء می‌کند تا تعادل بین خوف و رجاء در انسان حفظ شود و با کمک از امیدبخشی و عاقبت ترسی، انگیزه اصلاح و تهذیب در انسان را تقویت کند.

🌟 پنجم :

مفاد «بسم الله»، دلیل بر «الحمدلله ربّ العالمین» است. «الحمدلله رّب العالمین» نیز دلیل بر «مالکیّت مطلق الهی» است. تنها ربّ حقیقی که ستایش مخصوص اوست، مالکیّت مطلق دارد.