زهرای مرضیه س و غذایی از تسبیح و تقدیس و تهلیل و تحمید

حضرت زهرا س و طعام تسبیح و تقدیس و تهلیل و تحمید

مرحوم صدوق در کتاب شریف معانی الاخبار، ص۳۹۶ این روایت را از وجود مقدس نبی اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- نقل فرموده اند :

«خُلِقَ نُورُ فَاطِمَةَ ع قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْأَرْضَ وَ السَّمَاءَ فَقَالَ بَعْضُ النَّاسِ یَا نَبِیَّ اللَّهِ فَلَیْسَتْ هِیَ إِنْسِیَّةً فَقَالَ فَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ قَالُوا یَا نَبِیَّ اللَّهِ وَ کَیْفَ هِیَ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ قَالَ خَلَقَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ نُورِهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ آدَمَ إِذْ کَانَتِ الْأَرْوَاحُ فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ عُرِضَتْ عَلَى آدَمَ قِیلَ یَا نَبِیَّ اللَّهِ وَ أَیْنَ کَانَتْ فَاطِمَةُ قَالَ کَانَتْ فِی حُقَّةٍ تَحْتَ سَاقِ الْعَرْشِ قَالُوا یَا نَبِیَّ اللَّهِ فَمَا کَانَ طَعَامُهَا قَالَ التَّسْبِیحُ‏ وَ التَّقْدِیسُ‏ وَ التَّهْلِیلُ‏ وَ التَّحْمِیدُ».

حوراء، عنوانی برای زنان بهشتی است. انسیه، به انسان مونث اطلاق می شود.

تسبیح الهی، تنزیه خداوند -تبارک و تعالی- از هر  نقص و پلیدی است. اختلافی وجود دارد که تقدیس، به همان معنای تسبیح است یا معنایی نزدیک به آن را دارد. 

تهلیل، کلمه توحید «لا اله الا الله» است و تحمید، اعتقاد به این که حمد و سپاس مخصوص ذات باری تعالی است.

در ذیل روایت آمده است که غذای زهرای مرضیه س «تسبیح و تقدیس و تهلیل و تحمید» بوده است. این غذاها، غذاهای جسمانی نیست و غذاهای روحانی و معنوی است، اضافه بر این که محل بحث روایت قبل از خلق جسمانی است.

اضافه بر این که مراد ذکر لفظی و با ابزار مادی و جسمانی نیست، بلکه ذکر قلبی و روحانی است.

در تغذیه جسمانی، مواد غذایی با پوست و گوشت انسان عجین می شود. شاید در تعبیر ذکر شده مراد این باشد که اذکار قلبی تسبیح و تقدیس و تهلیل و تحمید با روح حضرت س عجین شده است. حقیقت این وجود مقدس با توحید و تحمید و تسبیح پیوند خورده است، همانطور که طبق نقل در دعای شریف ندبه حضرت رسول ص خطاب به حضرت امیر ع فرموده اند «و الایمان مخالط لحمک و دمک کما خالط لحمی و دمی».

پس این حقیقت مقدس موحد محض و قله توحید است که این معارف ناب توحیدی با روح ایشان عجین شده است. کسی که به این مرحله از توحید رسیده باشد، در اوج عصمت و قرب به خداوند -تبارک و تعالی- خواهد بود.

وقتی حضرت زهرای مرضیه س وارد محشر می شوند، ندا می آید «غضوا ابصارکم» یعنی چشمانتان را پایین بیاندازید (تفسیر منسوب به امام حسن عسکری ع، ص434). گفته شده است مراد از این تعبیر، امر تشریعی و وجوب تکلیفی به پایین انداختن چشمان نیست -که آن عالم، عالم تشریع نیست-، بلکه مراد حقیقت تکوینی است و به این معنا که عظمت حضرت فاطمه س برای ما قابل درک نیست و چشمان ما و قوه درک ما از فهم کنه این ذات نورانی عاجز است.